Сіреспе. Этиологиясы, эпидемиологиясы, патогенезі, клиникасы, емі

Сіреспе. Этиологиясы, эпидемиологиясы, патогенезі, клиникасы, емі

Сіреспе-бұл тоникалық және клоникалық конвульсиялары бар жүйке жүйесінің ауыр уытты зақымдалуымен, терморегуляцияның бұзылуымен сипатталатын жедел инфекциялық ауру.

Этиологиясы, патогенезі. Қоздырғыш-үлкен анаэробты таяқша, спора түзетін, экзотоксин шығарады. Көбінесе топырақта кездеседі, онда ол жылдар бойы сақталады. Патогеннің споралары адам ағзасына әртүрлі жарақаттар мен терінің, әсіресе төменгі аяқтардың аздап зақымдануы кезінде енеді. Анаэробты жағдайда споралар вегетативті формаларға айналады, олар экзотоксинді көбейтіп, босата бастайды, бұл жұлынның алдыңғы мүйіздеріне және тиісті белгілерге әкеледі.

Эпидемиология. Қоздырғыш табиғатта кең таралған және шөпті жануарлардың ішектерінің тұрақты тұрғыны болып табылады, ол нәжіспен топыраққа еніп, оны ұзақ уақыт жұқтырып, споралық пішінге айналады. Берілудің негізгі жолы – байланыс (зақымдалған тері мен шырышты қабаттар арқылы). Ауру жарақаттанумен байланысты (кесу, теріні тот басқан заттармен тесу және т.б.).

Клиникасы. Инкубациялық кезең 3-тен 30-ға дейін (әдетте 7-14) күнге созылады, қысқа инкубациялық кезеңде ауру әлдеқайда ауыр. Ауру жара аймағындағы көріністерден басталады (ауырсыну, оның айналасындағы бұлшық еттер). Ең тән симптом – бұл құрысулар. Ерте шайнау бұлшықеттерінің конвульсиялық жиырылуы (тризм), сондай-ақ мимикалық бұлшықеттер пайда болады. Бұлшықеттердің тоникалық жиырылуы клоникалық құрысулармен алмастырылады, артқы, аяқ-қол бұлшықеттері ұсталады, опистотонус пайда болады. Науқастың денесінің тән жағдайы сыртқа қарай доғаның күйінде. Ұстамалар аздап сыртқы тітіркенуден туындайды. Тыныс алу бұлшықеттерінің, диафрагманың және көмейдің бұлшықеттерінің конвульсиялық жиырылуы науқастың асфиксиядан өлуіне әкелуі мүмкін. Бас және бұлшықет ауыруы, безгегі, терлеудің жоғарылауы, ұйқышылдық, әлсіздік тән. Асқынулар: пневмония, бұлшықеттің жыртылуы, ерекше күшке жететін конвульсиялар кезінде омыртқаның қысылу сынуы. Сіреспені истерия, тетанус, стрих-нинмен улану, құтыру, менингитпен ажырату керек.

Емдеу мамандандырылған сіреспе орталықтарында жүргізіледі. Науқасты тасымалдауды осы орталықта жұмыс істейтін дәрігер жүзеге асырады. Тасымалдау алдында науқасқа келесі құрамның нейролептикалық қоспасы енгізіледі: 2,5% аминазин ерітіндісі – 2 мл, 2% пантопон ерітіндісі-1 мл, 2% димедрол ерітіндісі – 2 мл, 0,05% скополамин ерітіндісі-0,5 мл.30 минуттан кейін 5-10 мл 10% гексенал немесе тиопентал ерітіндісі енгізіледі. Емдеу үшін алғашқы 2-3 күнде 100 000-150 000 ХБ (жақсырақ сіреспеге қарсы гамма-глобулин) в/м сіреспеге қарсы сарысу енгізіледі. Нейролептикалық қоспаны күніне 3-4 рет енгізеді. Ұстаманы азайту үшін клизмадағы хлоралгидрат тағайындалады (50-150 мл 3-5% ерітінді). Сіреспеге қарсы орталықтарда реанимациялық іс-шаралар кешені жүргізіледі (өкпені жасанды желдетумен бірге жаппай миорелаксация және т.б.).

Болжам қолайлы.